Maraming siglo muna ang lumipas sa pagitan ng pagsisimula ng
pamumuhay sa mga pamayanan at pagkakaroon ng mga lipunang binuo ng estado sa
Mesoamerica. Ang mga sinaunang tao ay nagtatanim ng mais at iba pang mga
produkto sa matabang lupain ng Yucatan Peninsula at kasalukuyang Veracruz noon
pa mang 3500 B.C.E. Sa pagsapit ng 1500 B.C.E., maraming taga-Mesoamerica ang
nagsimulang manirahan sa mga pamayanan. Naidagdag din sa kanilang karaniwang
kinakain ang isda at karne ng maiilap na hayop.
Mababanaag na ang pagkakaroon ng politikal at
panlipunang kaayusan sa Mesoamerica sa pagitan ng 2000 B.C.E. at 900 B.C.E. Sa
maraming rehiyon, ang maliliit subalit makapangyarihang pamayanan ay nagkaroon
ng mga pinuno. Nagkaroon din ng ilang mga angkang pinangibabawan ang aspektong
pangekonomiya, pampolitika, at panrehiyon. Ang pinakakilala sa mga bagong tatag
na lipunan ay ang Olmec.
Ang Olmec ay isang pamayanang agrikultural. Ang sistemang irigasyon na itinayo
rito ay nagbigay-daan upang masaka ang kanilang lupain. Sila rin ay nakagawa ng
kalendaryo, gumamit ng isang sistema ng pagsulat na may pagkakatulad sa
hieroglyphics ng mga Egyptian, at nakalinang ng katangitanging akda ng sining.
Naunawaan na rin nila ang konseptong zero sa pagkukuwenta. Sa kasamaang palad
ang kanilang sulat ay hindi pa lubusang nauunawaan ng mga iskolar hanggang
ngayon. Dahil dito ang mga kaalaman sa Olmec at iba pang mga sinaunang tao sa
America ay hango mula sa iba pang Olmec (1500-500 B.C.E.) Ang kauna-unahang
umusbong sa Central America (at maaaring maging kabuuang America) ay ang
Olmec. Ang katagang olmec ay nangangahulugang rubber people dahil sila
ang kaunaunahang taong gumamit ng dagta ng punong rubber o goma. Ang kanilang
kabihasnan ay yumabong sa rehiyon ng Gulf Coast sa katimugang Mexico na nang
lumaon ay lumawig hanggang Guatemala. Ang panahong ito ay halos kasabayan ng
Dinastiyang Shang sa China labi ng kanilang panahon. Ang mga likhang ito at
maging ang paniniwalang Olmec ay may malaking impluwensiya sa kultura ng mga
sumunod na kabihasnan, tulad ng Maya at Aztec.
